Αναζήτηση και... Google Shorting

Μία καθημερινή αναζήτηση στη μηχανή της Google με οδήγησε να δω όλα αυτά που γράφονται στο αριστερό banner τις δημοφιλούς σελίδας. Δεν είναι τίποτε άλλο παρά επιλογές ταξινόμησης αποτελεσμάτων (shorting results) με διάφορα κριτήρια όπως:

• η γλώσσα των σελίδων
• η χώρα που βρίσκονται οι σελίδες
• η ημερομηνία ανάρτησής τους (μέρα,εβδομάδα, μήνα, έτος, και προσαρμοσμένο εύρος)
• περιεχόμενο με εικόνες
• ο συνδυασμός περισσότερων από ένα κριτήρια

Μπορεί να χρησιμοποιώ την Google καθημερινά και αμέτρητες φορές την ημέρα, αλλά καμιά φορά τα προφανή δεν είμαστε σε θέση να τα διακρίνουμε.

Για όσους δεν το είχαν προσέξει μέχρι τώρα ίσως τους φανεί χρήσιμο...

Καλό απόγευμα!

Πώς το ipad αλλάζει τη ζωή μας...

Η φωτογραφία από το άρθρο του Tennant στο περιοδικό Library Journal μιλάει από μόνη της. 

Αξίζει να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο "Why the iPad Is Changing Everything — Again" που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η νέα εποχή των applications είναι ήδη εδώ και βρίσκεται σε εξέλιξη... Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα!

Να ψηφιοποιεί κανείς ή να μην ψηφιοποιεί....;

Περί ψηφιοποίησης ο λόγος και πάλι, μιας που το θέμα είναι πάντα επίκαιρο. Έπεσε στα χέρια μου ένα άρθρο για την εξέλιξη της υπόθεσης της Google για το θέμα των Google Books. Προς έκπληξη πολλών το δικαστήριο απεφάνθει ότι το πρόγραμμα ψηφιοποίησης βιβλίων της Google έχει πολλά προβλήματα και έτσι λοιπόν, δικαίωσε τους αντιδίκους. Το άρθρο, για να επανέλθω, που μου έκανε εντύπωση είναι του Robert Darnton με τίτλο "Six reasons Google Books Failed" στο New York Review of Books Blog.Ο Darnton εξηγεί τους λόγους για τους οποίους ο ίδιος θεωρεί ότι απέτυχε η προσπάθεια της Google να δημιουργήσει τη γιγάντια βιβλιοθήκη. Ένας λόγος από αυτούς που περιγράφονται στο άρθρο ήταν ότι η Google εγκατέλειψε το αρχικό σχέδιο που είχε στόχο να αναζητά λέξεις, φράσεις και κείμενα μέσα στα ψηφιοποιημένα βιβλία. 

Αρχικά, δεν επιτρεπόταν στους χρήστες η ανάγνωση όλου του βιβλίου πόσο μάλλον και το κατέβασμά του στον υπολογιστή. Στη συνέχεια αυτό άλλαξε, φυσικά. Ένας δεύτερος λόγος, για τον Darnton, είναι ότι η Google έκανε τους αντιπάλους της, στην περίπτωση αυτή τους συγγραφείς και τους εκδότες, συνεργάτες θεωρώντας ότι από τη στιγμή που δεν έχουν διαμαρτυρηθεί, συμφωνούν με τους όρους της. Έτσι λοιπόν, συγγραφείς έργων που είναι εκτός έκδοσης (out of print) επειδή δεν πρόλαβαν να ειδοποίησουν την Google βρέθηκαν να βλέπουν τα έργα τους ανοιχτά στο διαδίκτυο χωρίς περιορισμούς. Το ίδιο ίσχυε και για τα λεγόμενα orphan works. Για τα τελευταία είναι γνωστό, ότι επειδή δεν υπάρχει σαφής νομοθεσία τα πράγματα είναι ακόμα περισσότερο πιο ρευστά.

Σχετικά με το πλαίσιο των orphan works είχει να κάνει και ο τρίτος λόγος που δεν ήταν άλλος από το πρόστιμο των 100.000$/τίτλο σε επίπεδο copyright από τη στιγμή που η Google είχε αναλάβει η ίδια αποκλειστικά τον έλεγχο των συγκεκριμένων έργων. Ένα άλλο θέμα θεωρήθηκε ότι ήταν τα δικαιώματα των συγγραφέων και των εκδοτών που είχαν έδρα εκτός Η.Π.Α. Αυτό θα μπορούσε να είχε παραβιάσει το διεθνή νόμο για copyright και να οδηγήσει σε διαμαρτύριες προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των συγγραφέων.

Τέλος, ένα ακόμα ουσιαστικό πρόβλημα που προέκυψε ήταν σχετικό με τα προσωπικά δεδομένα των αναγνωστών από τη στιγμή που η Google συγκέντρωνε προσωπικές πληροφορίες για τις προτιμήσεις τους. Έτσι η εταιρία θα ήταν σε θέση να γνωρίζει ποιός αναγνώστης διαβάζει τί.

Πολλά θέματα για την Google και το περίφημο πρόγραμμα Google Book Search. Σύμφωνα με την εταιρία, τα πραγματα είναι φυσικά, διαφορετικά γιατί η ίδια βλέπει την απόφαση του δικαστηρίου ότι λειτούργησε προς όφελός της. Δείτε τη σχετική ανακοίνωση στην επίσημη σελίδα της Google για τα Google Books. Τελικά, το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις...

Google Scholar & Βιβλιοθήκες

Η χρησιμότητα του Google Scholar είναι λίγο πολύ γνωστή σεόλους, ιδιαίτερα σε όσους ασχολούνται με την έρευνα και την αναζήτηση βιβλιογραφικών πηγών. Η αναζήτηση στο Scholar επικεντρώνεται σε άρθρα και βιβλιογραφία γενικότερα, ενώ δίνει τη δυνατότητα στον ερευνητή να δει τις σχετικές αναφορές (citations) που έχουν γίνει για το άρθρο για το οποίο ενδιαφέρεται. Αυτό που μου κίνησε την περιέργεια είναι η υπηρεσία του Google Scholar να συνδέεται με βιβλιοθήκες και να πραγματοποιεί αναζητήσεις στις ηλεκτρονικές πηγές τους. Η ρύθμιση αυτή βρίσκεται στις "Προτιμήσεις" και προσφέρεται εντελώς δωρεάν. 

Από την πλευρά του χρήστη δεν απαιτείται τίποτα παραπάνω από το να αναφέρει το όνομα της βιβλιοθήκης στην οποία επιθυμεί να συνδεθεί. Από την πλευρά του βιβλιοθηκονόμου όμως ή της Βιβλιοθήκης τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την σύνδεση της Βιβλιοθήκης στον Μελετητή είναι η ύπαρξη λογισμικού OpenURL link resolver. Μέσω αυτού, ο Μελετητής συνδέεται στα holdings της βιβλιοθήκης μέσω OpenURL και εμφανίζει τους τίτλους των πηγών στα αποτελέσματα αναζήτησης του Μελετητή. Η ένδειξη της βιβλιοθήκης είναι ορατή στο τέλος της κάθε παραπομπής και εμφανίζεται με τη μορφή που επιλέγει ο βιβλιοθηκονόμος που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία αυτή. Ένα παράδειγμα για το πως θα φαίνονται τα αποτελέσματα της αναζήτησης είναι και το παρακάτω, το οποίο βρίσκεται στη σχετική σελίδα του Google Scholar .

Επίσης, για όσες βιβλιοθήκες έχουν καταλογογραφημένο το υλικό τους στο Open WorldCat του OCLC ο Μελετητής μέσω του "Library Search" δίνει στο χρήστη την πλησιέστερη σ'αυτόν βιβλιοθήκη στην οποία μπορεί να βρει το υλικό που αναζητά. Η υπηρεσία αυτή είναι ιδαίτερα διαδεδομένη στην Αμερική και χρησιμοποιείται αρκετά από το ερευνητικό κοινό και όχι μόνο.

Επιστήμονες της Πληροφόρησης ή παραδοσιακοί Βιβλιοθηκονόμοι;

Σίγουρα ο πρώτος χαρακτηρισμός μπορεί να αντιπροσωπεύει τους περισσότερους από εμάς, αλλά τελικά, ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος του σύγχρονου βιβλιοθηκονόμου; Οι δεξιότητες και οι γνώσεις που θα πρέπει να κατέχει για να είναι ανταγωνιστικός και ενεργό μέλος της Κοινωνίας της Γνώσης; Τα πράγματα τα τελευταία χρόνια στο επάγγελμά μας έχουν αλλάξει και έχουν προσαρμοστεί στις νέες τάσεις που υπαγορεύουν οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο των Βιβλιοθηκών. Στις συλλογές μας έχουν προστεθεί ηλεκτρονικά βιβλία, ηλεκτρονικές πηγές, ψηφιακά τεκμήρια που απαιτούν δεξιότητες διαχείρισης που ξεφεύγουν κατί πολύ από ότι είχαμε συνηθίσει να κάνουμε μέχρι τώρα. Οι νέοι βιβλιοθηκονόμοι λοιπόν, θα πρέπει να γνωρίζουν να διαχείριζονται την τεχνολογία τουλάχιστον σε ένα βασικό επίπεδο, θα πρέπει να γνωρίζουν τα νέα πρότυπα που υπαγορεύουν οι νέες ψηφιακές συλλογές και επιπλέον θα πρέπει να είναι οι ίδιοι υποψιασμένοι και έτοιμοι για ό,τι νέο πρόκειται να γίνει μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας.

Οι Σχολές Βιβλιοθηκονομίας έχουν ξεκινήσει να προσαρμόζουν τα προγράμματα σπουδών τους στα νέα δεδομένα προκειμένου να καταρτίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τους νέους επιστήμονες της πληροφόρησης. Το εκπαιδευτικό προσωπικό έχει ανανεωθεί με νέους επιστήμονες και το υπάρχον έχει προσπαθήσει να επιμορφωθεί σε νέους τομείς που μέχρι τώρα δεν ήταν απαραίτητο να γνωρίζει. 'Ομως η ευθύνη δεν είναι μόνο στους εκπαιδευτικούς. Θα πρέπει και εμείς οι ίδιοι να είμαστε έτοιμοι και δεκτικοί στις νέες τάσεις. Να αναζητούμε μόνοι μας νέους τομείς δράσης και γιατί όχι και γνώσης. Μέσα από την επαγγελματική μας εμπειρία, οι περισσότεροι από εμάς, ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέα γνώση που στην αρχή μας φοβίζει και μας κάνει να αντιδρούμε ίσως διστακτικά. Αυτό όμως, είναι που έχει τελικά και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η εξέλιξη. Μέσα από την εξέλιξη της τεχνολογίας και του επαγγέλματος, εξελισσόμαστε και εμείς οι ίδιοι σαν επιστήμονες. Γλώσσες προγραμματισμού που χρησιμοποιούνται σε όλα τα social media, html, xml, css, δυνατότητα κατανόησης σχεσιακών βάσεων δεδομένων (rdbms), βασικές γνώσης εγκατάστασης λογισμικού ανοιχτού κώδικα, και πολλά άλλα θα πρέπει να αρχίσουν να μας απασχολούν λίγο περισσότερο.
Η ανανέωση δεν έρχεται μόνη της αλλά τη φέρνουμε εμείς...  Καλημέρα!

Συστήματα ανοιχτού κώδικα: επιλογή ή ανάγκη;

Τα συστήματα ανοιχτού κώδικα (open source systems) έχουν πλέον εδραιωθεί στην αγορά των σύγχρονων βιβλιοθηκών και δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα βαρύγδουπα κλειστά συστήματα αυτοματοποίησης. Πιστεύω ότι όλοι μας, όσοι δουλεύουμε χρόνια σε βιβλιοθήκες, έχουμε κουραστεί από τα "δύσκαμπτα" συστήματα που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της εποχής και ταυτόχρονα κοστίζουν μία περιουσία.

Η τάση τα τελευταία χρόνια, για τους λόγους που παρέθεσα πριν, και όχι μόνο, είναι να επιλέγονται λύσεις open source όπως είναι η περιπτώσεις του KOHA και του Evergreen για παράδειγμα. Τα συστήματα αυτά μπορούν να καλύψουν πολύ καλά τις ανάγκες που μπορεί να έχει μία βιβλιοθήκη χωρίς να κοστίζουν το παραμικρό ευρώ όσον αφορά τουλάχιστον την αγορά τους. Το μόνο που χρειάζεται, φυσικά, είναι να υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για να μπορεί να υποστηρίξει τέτοιου είδους προγράμματα. Σίγουρα ο προβληματισμός είναι μεγάλος γιατί και στην περίπτωση αυτή υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο κόστος που αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό. Είναι όμως, θέμα επιλογής ή ανάγκης μιας που τα τυποποιημένα συστήματα δεν μπορούν να καλύψουν τις γρήγορες εξελίξεις της τεχνολογίας και κατά συνέπεια δεν αξίζει να επενδύσει κανείς πάνω σε αυτά; Οι βιβλιοθήκες είναι δέσμιες των συμβάσεων και των συμβολαίων συντήρησης, που είναι απαραίτητες προκειμένου να αγοραστεί ένα έτοιμο σύστημα και κατά συνέπεια, ανύμπορες μπροστά στην ανικανότητα των αρμοδίων όταν πρόκειται για ζητήματα "ουσιαστικής" υποστήριξης.

Συνεπώς, θα ήθελα να εκφράσω την άποψη, ότι τα συστήματα ανοιχτού κώδικα είναι το μέλλον για τις βιβλιοθήκες μας και όσον αφορά το κόστος της συντήρησης, θα πρέπει και εμείς οι ίδιοι να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες και να επιμορφωθούμε κατάλληλα για να μπορέσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί και κατά συνέπεια απαραίτητοι.

Βιβλιοθήκη στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του Σεισμού

Σίγουρα αυτή η εικόνα δε δείχνει το μέγεθος της καταστροφής που υπέστη η Ιαπωνία μετά τον καταστροφικό σεισμό των 8,8 ρίχτερ και το τσουνάμι που ακολούθησε. Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν και όσοι επέζησαν έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τη διαρροή της ραδιενέργειας του πυρηνικού αντιδραστήρα.
Η σκέψη όλων είναι σε εκείνους που περνάνε αυτές τις δύσκολες στιγμές.