Τρίτη 22 Μαρτίου 2011

Google Scholar & Βιβλιοθήκες

Η χρησιμότητα του Google Scholar είναι λίγο πολύ γνωστή σεόλους, ιδιαίτερα σε όσους ασχολούνται με την έρευνα και την αναζήτηση βιβλιογραφικών πηγών. Η αναζήτηση στο Scholar επικεντρώνεται σε άρθρα και βιβλιογραφία γενικότερα, ενώ δίνει τη δυνατότητα στον ερευνητή να δει τις σχετικές αναφορές (citations) που έχουν γίνει για το άρθρο για το οποίο ενδιαφέρεται. Αυτό που μου κίνησε την περιέργεια είναι η υπηρεσία του Google Scholar να συνδέεται με βιβλιοθήκες και να πραγματοποιεί αναζητήσεις στις ηλεκτρονικές πηγές τους. Η ρύθμιση αυτή βρίσκεται στις "Προτιμήσεις" και προσφέρεται εντελώς δωρεάν. 
Από την πλευρά του χρήστη δεν απαιτείται τίποτα παραπάνω από το να αναφέρει το όνομα της βιβλιοθήκης στην οποία επιθυμεί να συνδεθεί. Από την πλευρά του βιβλιοθηκονόμου όμως ή της Βιβλιοθήκης τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την σύνδεση της Βιβλιοθήκης στον Μελετητή είναι η ύπαρξη λογισμικού OpenURL link resolver. Μέσω αυτού, ο Μελετητής συνδέεται στα holdings της βιβλιοθήκης μέσω OpenURL και εμφανίζει τους τίτλους των πηγών στα αποτελέσματα αναζήτησης του Μελετητή. Η ένδειξη της βιβλιοθήκης είναι ορατή στο τέλος της κάθε παραπομπής και εμφανίζεται με τη μορφή που επιλέγει ο βιβλιοθηκονόμος που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία αυτή. Ένα παράδειγμα για το πως θα φαίνονται τα αποτελέσματα της αναζήτησης είναι και το παρακάτω, το οποίο βρίσκεται στη σχετική σελίδα του Google Scholar .

Επίσης, για όσες βιβλιοθήκες έχουν καταλογογραφημένο το υλικό τους στο Open WorldCat του OCLC ο Μελετητής μέσω του "Library Search" δίνει στο χρήστη την πλησιέστερη σ'αυτόν βιβλιοθήκη στην οποία μπορεί να βρει το υλικό που αναζητά. Η υπηρεσία αυτή είναι ιδαίτερα διαδεδομένη στην Αμερική και χρησιμοποιείται αρκετά από το ερευνητικό κοινό και όχι μόνο.

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011

Επιστήμονες της Πληροφόρησης ή παραδοσιακοί Βιβλιοθηκονόμοι;

Σίγουρα ο πρώτος χαρακτηρισμός μπορεί να αντιπροσωπεύει τους περισσότερους από εμάς, αλλά τελικά, ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος του σύγχρονου βιβλιοθηκονόμου; Οι δεξιότητες και οι γνώσεις που θα πρέπει να κατέχει για να είναι ανταγωνιστικός και ενεργό μέλος της Κοινωνίας της Γνώσης; Τα πράγματα τα τελευταία χρόνια στο επάγγελμά μας έχουν αλλάξει και έχουν προσαρμοστεί στις νέες τάσεις που υπαγορεύουν οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο των Βιβλιοθηκών. Στις συλλογές μας έχουν προστεθεί ηλεκτρονικά βιβλία, ηλεκτρονικές πηγές, ψηφιακά τεκμήρια που απαιτούν δεξιότητες διαχείρισης που ξεφεύγουν κατί πολύ από ότι είχαμε συνηθίσει να κάνουμε μέχρι τώρα. Οι νέοι βιβλιοθηκονόμοι λοιπόν, θα πρέπει να γνωρίζουν να διαχείριζονται την τεχνολογία τουλάχιστον σε ένα βασικό επίπεδο, θα πρέπει να γνωρίζουν τα νέα πρότυπα που υπαγορεύουν οι νέες ψηφιακές συλλογές και επιπλέον θα πρέπει να είναι οι ίδιοι υποψιασμένοι και έτοιμοι για ό,τι νέο πρόκειται να γίνει μέρος της καθημερινής τους ρουτίνας.

Οι Σχολές Βιβλιοθηκονομίας έχουν ξεκινήσει να προσαρμόζουν τα προγράμματα σπουδών τους στα νέα δεδομένα προκειμένου να καταρτίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τους νέους επιστήμονες της πληροφόρησης. Το εκπαιδευτικό προσωπικό έχει ανανεωθεί με νέους επιστήμονες και το υπάρχον έχει προσπαθήσει να επιμορφωθεί σε νέους τομείς που μέχρι τώρα δεν ήταν απαραίτητο να γνωρίζει. 'Ομως η ευθύνη δεν είναι μόνο στους εκπαιδευτικούς. Θα πρέπει και εμείς οι ίδιοι να είμαστε έτοιμοι και δεκτικοί στις νέες τάσεις. Να αναζητούμε μόνοι μας νέους τομείς δράσης και γιατί όχι και γνώσης. Μέσα από την επαγγελματική μας εμπειρία, οι περισσότεροι από εμάς, ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέα γνώση που στην αρχή μας φοβίζει και μας κάνει να αντιδρούμε ίσως διστακτικά. Αυτό όμως, είναι που έχει τελικά και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η εξέλιξη. Μέσα από την εξέλιξη της τεχνολογίας και του επαγγέλματος, εξελισσόμαστε και εμείς οι ίδιοι σαν επιστήμονες. Γλώσσες προγραμματισμού που χρησιμοποιούνται σε όλα τα social media, html, xml, css, δυνατότητα κατανόησης σχεσιακών βάσεων δεδομένων (rdbms), βασικές γνώσης εγκατάστασης λογισμικού ανοιχτού κώδικα, και πολλά άλλα θα πρέπει να αρχίσουν να μας απασχολούν λίγο περισσότερο.
Η ανανέωση δεν έρχεται μόνη της αλλά τη φέρνουμε εμείς...  Καλημέρα!



Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Συστήματα ανοιχτού κώδικα: επιλογή ή ανάγκη;

Τα συστήματα ανοιχτού κώδικα (open source systems) έχουν πλέον εδραιωθεί στην αγορά των σύγχρονων βιβλιοθηκών και δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα βαρύγδουπα κλειστά συστήματα αυτοματοποίησης. Πιστεύω ότι όλοι μας, όσοι δουλεύουμε χρόνια σε βιβλιοθήκες, έχουμε κουραστεί από τα "δύσκαμπτα" συστήματα που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της εποχής και ταυτόχρονα κοστίζουν μία περιουσία.

Η τάση τα τελευταία χρόνια, για τους λόγους που παρέθεσα πριν, και όχι μόνο, είναι να επιλέγονται λύσεις open source όπως είναι η περιπτώσεις του KOHA και του Evergreen για παράδειγμα. Τα συστήματα αυτά μπορούν να καλύψουν πολύ καλά τις ανάγκες που μπορεί να έχει μία βιβλιοθήκη χωρίς να κοστίζουν το παραμικρό ευρώ όσον αφορά τουλάχιστον την αγορά τους. Το μόνο που χρειάζεται, φυσικά, είναι να υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για να μπορεί να υποστηρίξει τέτοιου είδους προγράμματα. Σίγουρα ο προβληματισμός είναι μεγάλος γιατί και στην περίπτωση αυτή υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο κόστος που αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό. Είναι όμως, θέμα επιλογής ή ανάγκης μιας που τα τυποποιημένα συστήματα δεν μπορούν να καλύψουν τις γρήγορες εξελίξεις της τεχνολογίας και κατά συνέπεια δεν αξίζει να επενδύσει κανείς πάνω σε αυτά; Οι βιβλιοθήκες είναι δέσμιες των συμβάσεων και των συμβολαίων συντήρησης, που είναι απαραίτητες προκειμένου να αγοραστεί ένα έτοιμο σύστημα και κατά συνέπεια, ανύμπορες μπροστά στην ανικανότητα των αρμοδίων όταν πρόκειται για ζητήματα "ουσιαστικής" υποστήριξης.

Συνεπώς, θα ήθελα να εκφράσω την άποψη, ότι τα συστήματα ανοιχτού κώδικα είναι το μέλλον για τις βιβλιοθήκες μας και όσον αφορά το κόστος της συντήρησης, θα πρέπει και εμείς οι ίδιοι να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες και να επιμορφωθούμε κατάλληλα για να μπορέσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί και κατά συνέπεια απαραίτητοι.



Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

Βιβλιοθήκη στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του Σεισμού
Σίγουρα αυτή η εικόνα δε δείχνει το μέγεθος της καταστροφής που υπέστη η Ιαπωνία μετά τον καταστροφικό σεισμό των 8,8 ρίχτερ και το τσουνάμι που ακολούθησε. Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν και όσοι επέζησαν έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τη διαρροή της ραδιενέργειας του πυρηνικού αντιδραστήρα.
Η σκέψη όλων είναι σε εκείνους που περνάνε αυτές τις δύσκολες στιγμές.

Γλυκιά επιστροφή...

Μετά από αρκετά χρόνια από την πρώτη ανάρτηση αυτού του ιστολογίου, θεώρησα ότι πρέπει να επανέλθω ξανά στην επικαιρότητα.
Μεσολάβησαν πολλά αυτό το τόσο μεγάλο διάστημα, με πολύ σημαντικό τον ερχομό της κόρης μου, Νατάσας. Η ζωή με τη μικρή προχωράει και μαζί μ'αυτή και εγώ αφού έχω επιστρέψει ολοκληρωτικά τόσο στα επαγγελματικά μου καθήκοντα αλλά και τις σχετικές επιστημονικές μου ανησυχίες.
Ελπίζω να τα λέμε συχνά μέσα από αυτό το blog και να μπορούμε να συζητάμε ότι μπορεί να απασχολεί εμάς και το επάγγελμά μας, που στις μέρες μας αντιμετωπίζει και αυτό τη δική του "κρίση".